Doç. Dr. Zeliha Tekin


BİLGİYİ ELİNDE TUTAN BAŞARILI OLUR

TEKİN’CE KÖŞE YAZISI


Bilgi, gerekçelendirilmiş gerçek inançtır. İnsan kendi inançlarının doğruluğunu dünyaya ait kişisel gözlemlerine, kendine özgü bakış açısına, kişisel duyarlılık düzeyine ve deneyimlerine dayanarak gerekçelendirir. İnsanın kendisi ve içinde bulunduğu evrenle ilgili olan bilgi, gerçeklerin bir araya toplandığı, kişinin bazen farkında bile olmadığı duyguları ve inanç sistemlerini içeren, saklı veya açık olabilen, duyulara, hareket becerilerine, kişisel algılamalara, fiziksel deneyimlere bağlı, bireysel olduğu kadar toplumsal da olan kırılgan bir süreçtir. Bilgi, akıl yoluyla, gözlem ve deneyle elde edilebilir. Bilginin önemi değişkenlik arz eder. Tibetli bir keşiş için çok değerli olan bir bilgi, Türkistanlı bir iş insanı için değerli olmayabilir. Burada önemli olan husus kişinin doğru bilgiye ulaşıp gerçeğe ve mükemmel olana yükselebilmesidir.

Bilgide varlığın özünde ve derinliklerinde var olan yaşam enerjisi ve kendini bulmayı sağlayan sihir vardır. O sihir ki insanın iç alemini mükemmelleştirerek onun olaylar, nesneler ve kişiler üzerindeki etkisini ve gücünü artırır. Çünkü bilmek var olmaktır. Var olmak ise kişilere ve olaylara etki edebilmektir. Yusuf Has Hacib ne demiş Kutadgu Bilig’de: “Dünyada bilgiden daha yüce ne vardır? Bir cahil baş köşede otursa, orası kapı eşiği sayılır. Bir bilgin eşikte otursa, orası baş köşe sayılır; bütün bu saygı esasen bilgiyedir. Bilginin sözü toprak için su gibidir, su verilince yerden nimet çıkar. Bilgisiz insanın gönlü kumsal gibidir, nehir aksa dolmaz, orada ot ve yem bitmez. Bilgisiz insan, kördür. Bilginin kıymetini ancak bilgili olan bilir, akla hürmet ise bilgiden dolayıdır. Bilgili insan da doğru ve dürüst olur.”

Bilgi, bilgiyi doğurur. Fikirlerin gelişmesini sağlar. Bilgisiz insanın kimseye faydası yoktur. Bilgi ile insan anlamlı hale gelir, bilgi insana kıymet kazandırır, kişinin değerini artırır. Günümüzde bilgiyi elinde tutanlar ve bunu doğru yatırıma dönüştürebilenler güçlüdür. Herhangi bir oyunu kazanmanın yolu nedir? O oyuna dair tüm detayları bilmek, öğrenmektir. Oyunu tanımadan, kurallarını öğrenmeden o oyunu kazanamazsın. Bir savaşı komuta eden kumandan nasıl başarılı olabilir? Tabiki de düşmanı hakkındaki (ordunun kaç kişiden oluştuğu, ordunun elinde ne kadar, hangi türde silah bulunduğu, ordunun savaşta hangi taktik ve stratejileri uyguladığı vb.) her türlü detayı bilerek düşmana üstünlük sağlayabilir. Ya da bir futbol maçını düşünün. Oyuncular sahaya çıkana kadar fiziksel kondisyonun yanında motivasyonel hazırlık da yapılmalıdır. Rakip takımı tanımak için onun maçları izlenmelidir. Hangi futbolcuları defansta, hangileri forvette, hangileri yedekte, şimdiye kadar hangi maçları nasıl kazanmış, kaybettiği maçları neden kaybetmiş? Hepsi bu takımı başarıya taşıyacak bilgi kökenli sorulardır. Bu sorulara bulduğu cevaplarla takım, taktik/strateji geliştirir. Tüm zamanların en çok satan roman yazarlarından yedi dil bilen Dan Brown (56 dilde 200 milyondan fazla satış), bilim-din-şifre-gizli örgütler dörtleminde sembollerle dolu romanlarını yazmadan önce sanat tarihçisi ve ressam olan eşi Blythe Brown ile birlikte yoğun tarihsel, mekânsal araştırmalar yaparak yazacağı konu ile ilgili bilgiler toplamaktadır. Aynı şekilde bir yatırım uzmanı, yatırım yapmak isteyen kişilerin paralarını doğru yönlendirerek var olan sermayeler için en doğru yatırım şeklini bulmak ve bu konuda başarılı olmak istiyorsa, yatırım araçları ve piyasa hakkında araştırma ve inceleme yaparak bilgi toplamak zorundadır.  Girişimciler de  her gün çevresinde olup bitenleri bir seyyah edasıyla izlerler, sezgileri ile yorumlarlar, her köşe başında büyüleyici bir şeyler bulurlar ve bu sayede yepyeni bakış açıları kazanırlar. Bu yüzden bir girişimci fırsatların, yalnızca görebilenler için olduğunu bilir ve ona göre etrafındaki detayları fark etmeye çalışır, bu detaylara sahip olabilmek için bilgiye önem verir ve bilginin peşinden koşar. Dünyanın en değerli ilk on markası içinde yer alan yüz yirmi altı yıldır varlığını devam ettiren Coca Cola’nın ticari sırrı olan, yalnızca yöneticilerinin bildiği gizli formülün bilgi olarak değerini düşünün. 770 bin çalışana sahip olmak, dünyanın 206 ülkesinde satın alınabilecek tek ürün olmak. Bilgiyi elinde tutarak 300 milyar dolar kişisel servet sahibi olan elektrikli otomobil şirketi Tesla’nın CEO’su, SpaceX şirketinin kurucusu Elon Musk, bilgisini fark yaratan işlerde kullanarak başarıyı yakalamıştır. Bilgiye dayalı olan işler, bilgiyle ünlenen, para kazanan kişiler elbette ki verdiğim örneklerle sınırlı tutulamaz. Bir bilgi yarışmasında bir üst basamaktaki soruyu görebilmen bile okuduğun kitaplara, gezip gördüğün yerlere, dinlediğin müziklere, gittiğin sergilere, muhabbet ettiğin bilgili insanlara bağlıdır. Vesselam Allah’ın güzel isimlerinden biri olan Alim, her şeyi bilen, sonsuz bilgi sahibi olan demektir. Evrende yaratılmış olan her şey bilgiyle var olmaktadır.

Bilginin efendisi olmazsanız, bilgiyi elinde tutanların kölesi olursunuz. Öğrendiğiniz her faydalı bilginin kalıcı hale gelmesi dileğiyle.