Kalite ile alakalı çok bilinen bir hikaye vardır. Amerikalı bilim insanları Japonların kalite anlayışını yerinde görmek amacıyla bir Japon otomobil fabrikasına giderler ve ilk dikkatlerini çeken şey otomobil kalite test sahasındaki kediler olur. Kedilerin ne işe yaradıklarını sorduklarında Japon uzmanlar şu cevabı verirler: “Fabrikadan yeni çıkmış bir otomobile sızdırmazlık testi yapmak için bir tane kediyi gece otomobilin içine kilitleriz, sabah kedi ölürse otomobil sızdırmazlık testinden geçer, şayet kedi ölmezse otomobil hava sızdırıyor diye tekrar fabrikaya geri göndeririz” demişler. Amerikalılar dönüşte Türkiye’de bir otomobil fabrikasına uğrayıp sistemi gözden geçirmek isterler. Test sahasındaki kedileri görünce Türk mühendise sorarlar: “Usta etrafta bir sürü kedi görüyoruz, ne işe yarıyorlar?” Mühendis gayet kendinden emin bir ifade ile cevap verir: “Biz burada Japon teknolojisiyle otomobilleri sızdırmazlık testinden geçiriyoruz. Gece bir tane kediyi otomobilin içine kilitleriz. Sabah kedi duruyorsa otomobil sızdırmazlık testisten geçer, yok kedi kaçmışsa, otomobil sızdırıyor diye tekrar fabrikaya geri göndeririz.”
Kalite kavramı geçmişten günümüze kadar üzerinde ciddi olarak düşünülmüş, herkes tarafından farklı farklı tanımları yapılmış olan bir kavramdır. Kalitenin en yaygın bilinen tanımları, “standartlara/kullanıma uygunluk”, “mükemmelliktir” tir. “Mal ve hizmetlerin, müşterilerin veya kullanıcıların ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılama (aşma) derecesidir.” Kaliteyi bu tanım çerçevesinde örnekle açıklayacak olursak, bir ürün ya da hizmeti kullanan herkes için yararlanılan faydanın ve müşteri memnuniyetin aynı seviyede olmasıdır. Yani müşteri isteklerine aynı oranda cevap verebilmektir. Kalite ile ilgili ilk bilgilerimiz MÖ 2150’den Hamurabi Kanunları’ndan gelir. 229. Madde şu ifadeler yer alır: “Eğer bir inşaat ustası bir adama ev yapar ve yapılan ev yeterince sağlam olmayıp sahibinin üstüne çökerek ölümüne sebebiyet verirse o vakit inşaat ustasının başı uçurulur.”
Japon yönetim bilim uzmanı Masaaki İmai, kalite hakkında şunları söylemektedir: “Kaliteden söz edildiğinde ilk akla gelen şey ürünün kalitesidir. Oysa bu doğru değildir. İşin üç yapı taşı vardır. Donanım (hardware), uygulama kuralları (sofware), insan (humanware). Kalite insanla başlar. Donanım ve uygulama kurallarından, ancak insan doğru yerine yerleştirildikten sonra söz edilebilir. Toplam kalite kontrolde insan kalitesi her şeyin üstündedir. Çalışanlarına kaliteyi işleyebilen bir işletme kaliteli üretim yolunu zaten yarılamış demektir.
Philip Bayard Crosby’e göre kalite “istenenlere uygunluk” tur. Onun programında örgütün değiştirilmesine/kalitenin geliştirilmesine yönelik on dört aşama ve bu aşamaların dayandığı beş kalite yönetim varsayımı vardır. Bu varsayımlar şunlardır:
- Kalite uygunluktur, çekicilik değil.
- Kalite sorunu (bir mühendislik ve makine sorunu vardır-Kaynağını araştırın) diye bir şey yoktur.
- İşin birinci seferinde doğru yapılması her zaman ucuzdur.
- Tek performans göstergesi, kalitenin maliyetidir.
- Tek performans standartı “sıfır hata” dır.
Görüldüğü gibi kalitenin oldukça geniş ve kişiden kişiye hedeflere ve tercihlere göre değişen anlamları vardır. Sizin de yaşamınızdan kaliteyi eksik etmemeniz dileğiyle.
