Enbiya Suresi’nde “Biz her şeyi sudan yarattık”, Furkan Suresi’nde “Biz, ölü olan toprağa can vermek, yarattığımız nice hayvanların ve nice insanların susuzluğunu gidermek için gökten tertemiz su indirdik” ayetleri bize suyun ne kadar aziz ve yaşatıcı olduğunu anlatmaktadır. İslam inancında “temizlik imandandır” “temizlik imanın yarısıdır” düsturu hakimdir. Su, temizlik denilince ilk akla gelen malzemedir. Su, medeniyettir. Bu yüzden, size bir bardak su verene en içten duadır “su gibi aziz ol” duası. Bu duada, su gibi güzel, yararlı, temiz, kıymetli, azimli, vazgeçilmez, berrak, duru olmak vardır. Su dinamiktir, bıkmadan-usanmadan kararlı ve istikrarlı bir şekilde akar. Su, hayat kaynağı, varoluşun özü ve tohumudur. Bir su zerresinden kocaman bir dünya yaratılmıştır. Susuz yaşanmaz, her canlı suya muhtaçtır. Su bulunduğu yere değer katar. Uygarlığın en temel göstergesi tarımdır. Sümer, Mısır, Hint, Roma, Fenike gibi gelişmiş medeniyetlerin ortak noktası sulama kanallarının, sulama sistemlerinin varlığıdır. İlk köy yerleşimleri hep su kenarlarına olmuştur. Türklerde su, bereketli ve kutsaldır. Kurum Han, İstanbul Kuşatması başlamadan önce deniz suyuyla yüzünü ve ayaklarını yıkamış, askerlerinin üzerine su serpmiştir. Kırgız Türklerinde hamile kalamayan kadınlar, bir kuyu ya da pınar başında kurban kesip sabahlamışlardır. Yine Kırgızlarda, Isık Göl kutsal sayıldığı için yılda bir defa etrafında dönerek törenler yapılmıştır. Türk mitolojisinde denizlerin hâkimi, ölülerin koruyucusu ve sahibi olan Yayık-Han, on yedi denizin birleştiği yerde oturarak bütün sulara hükmetmektedir. Osmanlı şehirlerindeki sokak çeşmeleri, hamamlar suya verilen önemin yansımalarıdır. Su, Sufilere de ilham kaynağı olmuştur. Dağdan akan su, en az direnç gösteren yolu seçer, önüne bir kaya dahi çıksa vazgeçmez akmaktan, kayayla uğraşmak yerine etrafından dolanıverir. Suyun bu felsefesinden alınan ilhamla şunları söyler Sufiler: “Seninle uğraşan ve sana kötülük eden hiç kimseye karşılık verme ki onun gibi aynı yerde kalmayasın. Etrafından dolan ki devam edesin yoluna.”
Veda dininin en meşhur duası da “Su, bize hayır getirsin” duasıdır. Üstad Necip Fazıl, Sakarya şiirinde insanı kıvrım kıvrım akan suya boşuna benzetmemiştir. Can Yücel ise insanları suya benzeterek analiz etmiştir.
Dostlar ırmak gibidir
Kiminin suyu az, kiminin çok
Kiminde elleriniz ıslanır yalnızca
Kiminde ruhunuz yıkanır boydan boya
İnsanlar vardır, sakin akan bir dere
İnsanı rahatlatır, huzur verir gönüllere
Yanında olmak başlı başına bir mutluluk
Sesinde, görüntüsünde tatlı bir durgunluk
İnsanlar vardır, berrak, pırıl pırıl bir deniz
Boşa gitmez ne kadar güvenseniz
Dibini görürsünüz her şey meydanda
Korkmadan dalarsınız, sizi sarar bir anda
İçi dışı birdir çekinme ondan
Her sözü içtendir, her davranışı candan.
-Can Yücel-
“Su gibi aziz ol” duasını edeniniz bol olsun diyerek bu haftaya da merhaba demek istiyorum.
